ESNAF SANATKAR SİCİL İŞLEMLERİ

   Esnaf ve sanatkar sicil işlemleri; 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunun 67–70  nci maddeleri, Esnaf ve Sanatkar Sicil Yönetmeliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi Yönetmeliği ve Türk Ticaret Kanunun 5362 sayılı Kanununa aykırı olmayan ticaret siciline ilişkin    26 – 40 ıncı maddeleri hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir.

ESNAF VE SANATKAR SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ

   5362 sayılı Kanun 67inci maddesi uyarınca, esnaf ve sanatkârların sicillerinin, sağlıklı ve güvenli bir şekilde Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında tutulması ve yayınlanmasını teminen ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemeleri gözetiminde ve kurulu bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak Esnaf ve Sanatkâr Sicil Müdürlüğü kurulur.

ESNAF VE SANATKAR SİCİL İŞLEMLERİ

1- Tescil

2- Tadil

3- Meslek Terkin

4- Sicil Terkin

1)TESCİL (İŞE BAŞLAMA)  İŞLEMİ

   5362 sayılı Kanun kapsamındaki esnaf ve sanatkârlar, yanlarında çalışanlar hariç, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren durumlarını otuz gün içinde bağlı bulundukları sicile tescil ve Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenler birlik tarafından ruhsat vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum ve kuruluşlar, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur.

   Esnaf ve sanatkârların meslekî faaliyette bulunabilmeleri ve ilgili odaya kaydedilmeleri için sicile kayıtları şarttır ve sicile her bir meslek için ayrı kayıt yapılması gereklidir. Her bir kayıt için  ayrı ayrı ücret alınır. Esnaf ve sanatkar sicil müdürlüğüne kayıt için gelen şahısların daha önceden aldıkları bir sicil numarası varsa bu sicil numarası üzerinden işlemleri devam ettirilir, yeni bir sicil numarası verilmez.

   İlgilinin, aynı odanın çalışma bölgesi içerisinde aynı meslekten dolayı ikinci bir işyeri açması durumunda bu ikinci işyeri şube olarak kaydedilir ve oda kayıt ücreti tahsil edilmez.

   Sicile kayıt olan esnaf ve sanatkârlara ait bilgiler sicil tarafından; elektronik ortamda, iş yerlerinin bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odasına, iş yerleri seyyar olanların ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odasına; meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası bulunmayanların bilgileri ise karma odaya, karma oda yoksa meslek ve sanatları ile ilgili en yakın odaya kayıt için gönderilir. İlgili oda yönetim kurulu, bu kişilerle ilgili üyelik kararlarını ilk toplantısında alır.

   Esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanlar kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayda zorlanamazlar. Ancak, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların kayıtları, sicil marifetiyle ticaret siciline aktarılır.

SİCİL TASDİKNAMESİ

Sicile kayıt olan esnaf ve sanatkarlara sicil tasdiknamesi verilir.

   Sicil tasdiknamesi verildiği tarihten itibaren beş yıl için muteberdir ve beş yılın sonunda sicile vize ettirilir. Sicil personeli tarafından vize edilen sicil tasdiknamesi yeniden beş yıl için muteberdir.

   İlgilinin eski tasdiknameyi herhangi bir sebeple getirememesi halinde gerekli harç alınarak yeni tasdikname verilir.

   İlgililerinin daha önce yaptırdıkları tescil işleminde değişiklik yaptırmaları halinde, kendilerine yeni durumlarına göre sicil tasdiknamesi verilir.

2-) TADİL İŞLEMİ 

   Esnaf ve sanatkarlar kayıt beyannamelerindeki hususlarda meydana gelen değişiklikleri en geç 30 gün içinde sicile bildirmek zorundadırlar.

   Ad ve soyadın değiştirilmiş bulunması, iş yerinin sicilin yetki bölgesi içinde başka bir yere nakledilmesi, unvan değişikliği gibi haller tescil edilmiş işlemlerde değişiklik sayılır.

   Aynı sicil bölgesinde adres değişikliği sebebi ile yapılan oda değişikliği işlemi de tadil işlemi sayılır. Bu işlemden kayıt ücreti alınmaz.

   İlgililerin faaliyetleri ile ilgili ihtisas odalarına aktarılmaları da tadil işlemiyle yapılır. Bu işlem sırasında da kayıt ücreti alınmaz.

   Belediye Meclislerince alınan karar doğrultusunda değişen sokak, cadde ve numaralar nedeni ile yapılan tadil işlemleri ücretsiz olarak yapılır.

3-) MESLEK TERKİN

   Birden fazla meslek icra eden esnaf ve sanatkarların bu mesleklerinden birisini icra etmekten vazgeçmeleri halinde mesleği terk işlemi yapılır.

   Yine, ilgilinin icra ettiği mesleği bırakıp, başka bir mesleki faaliyete başlaması durumunda; önce icrasına başlayacağı meslek dalından dolayı tescil işlemi daha sonra faaliyetine son verdiği meslekten dolayı da meslek terk işlemi yapılır.

4-) SİCİL TERKİN

   Esnaf ve sanatkarlık niteliği sona erdiği takdirde ilgili, durumu en geç 30 gün içinde sicile bildirmek zorundadır. Buna bağlı olarak ilgilinin sicildeki kaydı silinir.

   Sicil müdürü tarafından öldüğü belirlenen ve varisleri tespit edilemeyen esnaf ve sanatkârların sicil kayıtlarının silinmesi ve bu hususun Sicil Gazetesinde ilânı doğrudan ve ücretsiz olarak yapılır. Bu durumdaki işlemlerden 492 sayılı Harçlar Kanununda belirtilen harçlar tahsil edilmez.

SİCİL İŞLEMLERİNİN TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLAR SİCİL GAZETESİNDE YAYIMLANMASI

   Sicile kayıt edilen ve ilanı gereken hususlar, Bakanlığın gözetim ve denetimi altında Konfederasyon tarafından Bakanlık e- esnaf ve sanatkar veri tabanı kullanılarak elektronik ortamda Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesinde yayımlanır.

SİCİL KAYDI YAPTIRMAMANIN MÜEYYİDESİ

   Tescili mecburi olup da kanuni şekilde ve müddeti içinde kayıt ettirmemiş olanlar hakkında, Türk Ticaret Kanununun 35 inci maddesindeki davet hükümleri uygulanır.

   Buna rağmen, kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeyenler, birlik tarafından ruhsat vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum ve kuruluşlar, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur.

 

 

5510 SAYILI YASA İLE NE GİBİ DEĞİŞİKLER YAPILDI,

6111 SAYILI YASA İLE NELER GETİRİLDİ

5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasası, fiili olarak 01.10.2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.

   Esnaf ve sanatkârlar ve diğer bağımsız çalışanlar sosyal sigortalar kurumu kanunu kısa adı ile   BAĞ-KUR    kanunu   1479  sayılı yasa olarak    02.09.1971   tarihinden Resmi Gazete’de  yayınlanarak yürürlüğe girmiştir

 

   Yasanın kuruluşunda Bağ-Kur kendi nam ve hesabına çalışanlar ile şirket ortaklarının tabi olduğu bir kurum olarak belirlenmişti. Daha sonra sisteme muhtarlar ve 01.01.1985 tarihinde 2926 sayılı yasa kapsamında çiftçiler dahil edilmiştir.

   Bağ-Kur, 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı T.C.Sosyal Güvenlik Kurumu’na devir olmuştur. Bağ kur sigortalılarına uygulanan 1479 sayılı kanun da yerini 01.10.2008 tarihinden itibaren yerini 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’na bırakmıştır.

   01.10.2008 tarihinden önce esnaf ve sanatkârlar ve diğer bağımsız çalışan sigortalılara Bağ-Kur’lu denilmekteydi. 01.10.2008 tarihinden itibaren de bu sigortalılara 4/b denilmektedir. 4/b denilmesinin nedeni 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 4. maddesinin               1.fıkrasının b bendi kapsamında tanımı yapılmış olduğu içindir.

 

5510 SAYILI YASA İLE NE GİBİ DEĞİŞİKLER YAPILDI,

6111 SAYILI YASA İLE NELER GETİRİLDİ

BASAMAK SİSTEMİ KALDIRILDI SİGORTA PRİMİNE ESAS KAZANÇ UYGULANMASINA GEÇİLDİ

   1479 Sayılı Bağ-Kur Kanununda 24 gelir basamağı bulunmaktaydı. İlk kez sigortalı olan Bağ-Kur lular önceleri 1. basamaktan başlayarak 6.basamağa kadar zorunlu 6 dan 12 ye 2 yılda bir 12 den 24 e her yıl bir basamak artış yapabiliyorlardı. 2000 yılından sonra bu sistem değiştirilerek 1den 12 ye zorunlu hale getirilmiş 12 den 24 ise 2 yılda bir artış yapılması isteğe bağlı hale getirilmiştir. Dileyen 12. basamaktan sonra talep etmesi halinde basamak yükseltmesi yapabilmekteydiler. Bağ-kurlu olmadan önce SSK veya emekli sandığı kapsamında sigortalı olanların da hizmet süreleri göz önünde bulundurularak gelir basamağı tespit edilmekteydi. 5510 sayılı yasa ile basamaklar ortadan kaldırılmıştır.

5510 sayılı yasadan önce Bağ-Kurlular bulundukları gelir basamağının % 20 si oranında aylık sigorta primi ve

% 20 oranında da sağlık primi ödemekteydiler.

01.10.2008 tarihi itibariyle basamak sisteminin kaldırılması ile sigorta primine esas kazanç alt ve üst sınır uygulaması

4/b ( BAĞ-KUR ) kapsamında sigortalı olanlara uygulanmaya başlandı.

01.10.2008 Tarihinden itibaren 4/b sigortalılar, prime esas kazanç (brüt asgari ücret) alt sınırı ile üst sınırı arasında olmak şartıyla belirledikleri bir tutar üzerinden prim ödeyebileceklerdir. Gelir beyanında bulunmayan sigortalıların primleri alt sınırdan hesaplanmaktadır.

İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENLERİN GELİR BEYANI

SİGORTALI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVERENLER, İŞÇİLERİNİN BRÜT KAZANÇLARINDAN DAHA DÜŞÜK BİR

GELİR ÜZERİNDEN PRİM BEYAN EDEMEZLER

İşyerinin tehlike derecesine göre değişen iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı % 1-6,5

Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Prim Oranı % 20

Genel sağlık sigortası prim oranı % 12,5 olarak uygulanmaktadır.

4/B KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLAR PRİME ESAS KAZANÇ ALT VE ÜST SINIRLAR ARASINDA BELİRLEDİKLERİ TUTAR ÜZERİNDEN % 33,5 – %39 ORANINDA PRİM BEYAN ETMEKTEDİRLER.

 

İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLAR KAPSAMINA ALINDILAR

   1479 Sayılı Bağ-Kur kanunu yürürlükte iken bu kanuna tabi sigortalılar iş kazaları ve meslek hastalıkları kapsamında değerlendirilmemekteydiler. 01.10.2008tarihi itibariyle 4/b kapsamında sigortalı olanlar  da işçi ve memurlar gibi iş kazaları ve meslek hastalıkları kapsamında verilen haklardan faydalanmaya başlandılar

   5510  sayılı kanunun  37. maddesinde  iş kazalarının  tanımı ve kapsamı  yapılmış olup b.bendinde 4/ b sigortalıları açısından tanımı ve  kapsamı yapılmıştır. Bu kapsam gereği 4/b kapsamında sigortalı olanlar açısından İş kazası; işyerinde, Yürütmekte olduğu iş nedeniyle işyeri dışında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olay olarak tanımlanmıştır.

ÖZÜRLÜ BAĞ-KURLULAR DA ERKEN EMEKLİ OLABİLECEK

   Bağ-Kur (4/B) sigortalılarından özürlü-engelli olduğu için SSK’lılar gibi erken emekli olamayanlara da artık 5510 sayılı Kanun ile ilk defa erken emeklilik hakkı getirildi. Uygulamaya göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malûl (yüzde 60 ve fazlası) olduğu için malullük aylığı bağlanmayanlar, çalışma gücü kaybı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar 1 Ekim 2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunmaları durumunda aşağıdaki şartlarda 4/b sigortalılığı kapsamına konulan özürlü emekliliğinden aşağıdaki tablodaki şartlarla yararlanabilecekler.

BAĞ-KUR’LULAR ÇALIŞMA GÜCÜNDE KAYIP ORANI

%60 ve daha çok olanlar

%50 – %59 arası olanlar

%40-%49 arası olanlar

15 yıl, 3 bin 960 gün

16 yıl, 4 bin 320 gün

18 yıl, 4 bin 680 gün

ASKERLİK BORÇLANMASI DEĞİŞTİ

   1479 sayılı kanun kapsamında askerlik borçlanması kısmi yapılmamaktaydı. 600 gün askerlik yapmış bir sigortalıya 100-200 güne  ihtiyacı  olsaydı  600 gün borçlanarak ödemek  zorundaydı. 01.10.2008 tarihinden sonra askerlik borçlanması yapmak isteyenler ihtiyaçları kadar gün borçlanabilmektedir.

   1479 sayılı kanun yürürlükte iken askerlik borçlanması için müracaat edenler borçlanma tutarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 6 ay içinde ödeme mecburiyetleri var iken;01.10.2008tarihinden sonra borçlanma talebinde bulunanlara tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödemeleri gerekmektedir.

BAĞ-KURLU (4/B) KADINLAR DOĞUM YAPMASI HALİNDE

İSTİRAHAT PARASI ALABİLECEK

   5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre (4/b) kapsamındaki sigortalı kadının analığı halinde kendisine geçici iş göremezlik ödeneği ve emzirme ödeneği verilir. Ancak, aynı kanuna göre, iş göremezlik ödeneğinden, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı olanlar ve tarım faaliyetinde bulunanlar yararlanabilirler. Şirket ortağı olan kadınlar iş göremezlik ödeneğinden yararlanamazlar. Bunlar sadece emzirme ödeneği alabilirler. Şirket ortağı olmayan (4/b) kapsamındaki kadın sigortalının iş göremezlik ödeneğine hak kazanabilmesi için ayrıca doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması, bu süre içerisinde işyerinde çalışmamış olması, doğum olayının gerçekleşmiş olması ve genel sağlık sigortası dahil prim ve her türlü borçların ödenmiş olması gerekmektedir.